Kürtçe özlü sözler Anlamlı Sözler 2021

 Agir xweşe lêarî jê çêdibe. - Ateş iyi de külü olmasa.

Aqlê sivik barê girane. - Hafif akıl ağır yüktür.

Aşê dêhna bi xwe digere. - Delinin değirmeni kendi kendine çalışır.

Av bi bêjîngê nayê civandin. - Elekle su toplanmaz.

Ava de serî; çi buhustek çi çar tilî. - Başı aşan su; ha bir karış olmuş, ha dört parmak.


Ba ji tehtê çi dibe? - Yel kayadan ne götürür.

Ban qul be binban şile. - Dam delikse damdibi ıslaktır.

Baran disekine ga bi cil dike. - Yağmur durunca öküze çul örtüyor.

Behr bi devê kûçka heram nabe. - Deniz itin ağzıyla haram olmaz.

Bela tên serê mêra. - Bela yiğidin başına gelir.

Bext nadim bi text. - Bahtı tahta değişmem.

Bi desta berda bi linga bidû gerya. - Elini bıraktı, ayağı ile ardına düştü.

Bi dinyê bişêwir bi aqlê xwe bik. - Dünyaya danış, aklına göre yap.

Bila avis be kengî dizê bila bizê. - Gebe olsun da ne zaman doğurursa doğursun.

Bila cwangê rokê bim, ne çêleka sed rojî bim. - Bir günün boğası olayım, yüz günün ineği olmayayım.

Bila dilê mi bi dil be bila tûrê kirasê mû li mi be. - Gönlüm hoş olsun da varsın giysim kıldan olsun.

Bila hespê çê be bila bê nal be. - İyi at olsun da varsın nalı olmasın.

Bila rû bêşe zik ne êşe. - Yüz acısın, karın ağrımasın.

Birîndar bi birîna xwe zane. - Yaralı yarasını bilir.

Bi xwezîya dest nagîhê baqê kezîya. - Keşke ile eller saç örgüsü demetine yetişmez.


Carna mirov ji yarê dîya xwere dibê yabo. - Gün olur insan anasının dostuna baba der.

Çavê derîgirtîya li ê derîvekiryaye. - Kapısı kapalı olanın gözü kapısı açık olandadır.

Çêlîkê mara bê jahr nabin. - Yılanın yavrusu zehirsiz olmaz.

Çira ji korare def ji kerare bêfêdeye. - Çıranın köre, davulun sağıra yararı yoktur.

Çû dermanê mîzê gû lê esirî. - Sidik ilacına gitti kabız oldu.


Dara xwezîya şîn nabe. - Keşkenin ağacı yeşermez.

Darê ji binî nebir. - Ağacı kökünden kesme.

Deryê xerata bi bena girêdayîye. - Marangozun kapısı iple bağlıdır.

Deryê xwe bigir cîranê xwe siz dernex. - Kapını kapa, komşunu hırsız çıkarma.

Destê xebitî li ser zikê têre. - Çalışan el tok karnın üstündedir.

Destkê bivir ne ji darê be dar nakeve. - Baltanın sapı ağaçtan olmazsa ağaç devrilmez.

Dev dixwe rû fedî dike. - Ağız yer yüz utanır.

Dêhn ne dêhnin; ê ji wan bawer dikin dêhnin. - Deliler deli değil onlara inananlar delidir.

Dê û dotê şerkirin, bêaqila bawer kirin. - Ana kız kavga ettiler, akılsızlar inandı.

Dibêjin tu li rê qede û bele li rê. - Derler ki sen yola çıkınca kaza bela birlikte yola çıkar.

Dikana Bekiro; du qalib sabûn û çar torbe xwê. - Bekir'in dükkanı; iki kalıp sabun, dört torba tuz.

Dilê şivên bixwaze kare ji nêrî şîr derxe. - Çobanın gönlü isterse tekeden süt çıkarır.

Dilê tirsonek sênga gewr nabîne. - Korkak yürekli ak göğsü göremez.

Dinya guleke, bêhn bike û bide hevalê xwe. - Dünya bir güldür, kokla ve arkadaşına ver.

Dinya li dinyê; çavê gur li mîhê. - Dünya durdukça kurdun gözü koyundadır.

Dît ezim nedît dizim. - Gördüyse benim, görmediyse hırsızım.

Dûjminê te gêrikek be jî dîsa hesabê xwe bike. - Düşmanın bir karınca bile olsa önlemini al.

Dûr bî nure. - Uzak ışıklıdır.


Eger xêr bê welatekîwê bigihîje hemi cîhê welât. - Eğer bir ülkeye iyilik gelirse ülkenin her yerine ulaşır.

Erd birinc be, av rûn be, ku xwedî tunebe zû xelas dibe. - Yer pirinç olsa, su da yağ, sahibi yoksa tez biter.

Eyarê bênamûsa firehe. - Namussuzun postu geniştir.

Ez çi dibêjim bilûra mi çi dibêje. - Ben ne diyorum kavalım ne çalıyor.

Ez ezim tu tuye. - Ben benim sen sensin.

Ez hêdî dimeşim bela dighê mi, ez zû dimeşimez dighêm bela. - Yavaş yürüyorum bela bana yetişiyor, hızlı yürüyorum ben belaya yetişiyorum.

Ê dizya hingiv bike wê mêş pêvedin. - Bal hırsızını arı sokar.

Ê jinê berde li panîyê nanêre. - Karıyı boşayan ardından bakmaz.

Ê ne di şerde be şêre. - Kavgada olmayan aslan kesilir.

Ê rabe cîhê wî, ê bimre jîna wî dimîne. - Kalkanın yeri, ölenin karısı kalır.

Êş hat Şam'ê, ecelhatî mirin. - Bulaşıcı hastalık Şam'dan geldi, eceli gelenler öldü.


Fala qereçîya lihev derdikeve. - Çingenenin falı birdir, atar tutturur.

Feqîr çûn xwe daliqînin dîtin ku dewlemend li ba dibin. - Fakir kendini asmaya gitti, zenginlerin ipte sallandıklarını gördü.


Galgala ket nav dev û dirana, wê bigere li bajar û şaristana. - Ağız ve dişerin arasına düşen söz, kentleri memleketleri dolaşır.

Gîha dibin kevirde namîne. - Taşın altında ot kalmaz.

Gotna rast bi mirov ne xweş tê. - Doğru söz insana hoş gelmez.

Gul ew gul bû baran jî lê hat şil bû. - Gül gül değildi, yağmur yağdı mahvoldu.

Gur dîkujîn qîjak dixun. - Kurt öldürür karga yer.


Ha kevir li cer ket ha cer li kevir ket. - Ha taş testiye değmiş ha testi taşa.

Hechecîkê silava li hecêk. - Ey kırlangıç hacca selam söyle.

Hemi çêlek tên dotin, hemî gotin nayên gotin. - Her inek sağılır, her söz söylenmez.

Hem ji dêrê bû hem jî ji mizgeftê. - Hem kiliseden oldu hem de camiden.

Hem serê xwe dişkîne hem jî xercê xwe dide. - Hem başını kırdırıyor, hem de vergisini ödüyor.

Here miletan, bigre adetan. - Uluslara git, gelenekler öğren.

Her gîha li ser koka xwe şîn tê. - Her ot kendi kökü üzerinde yeşerir.

Her kezîzerek simbêlsorek li himbere. - Her sarı örgülünün yanıbaşında bir kaytan bıyıklı vardır.

Her tişt ji ziravî mirov ji stûrî diqete. - Her şey incelikten, insan kabalıktan kopar.

Heta mi xwe naskir mal li xwe xelas kir. - Kendimi tanıyıncaya kadar malımı bitirdim.

Hevalê bêje "heval heval" mede dû. - "Arkadaş arkadaş" diyen arkadaşın ardından gitme.

Heyfa ciwanîyê pîrî li pêye. - Yazık gençliğe, yaşlılık ardından geliyor.

Heywana tu bigerînî wê erzan bibe. - Gezdirdiğin hayvan ucuz olur.

Hin dikin hin dixwun. - Kimi yapar kimi yer.

Hingivê debeye di eyarê kâçikdaye. - Süzme baldır ama it postu içindedir.

Hûrik hûrik dagir tûrik. - Ufak ufak doldur dağarcığını.


Ji hirçkê du eyar dernayê. - Bir ayıdan iki post çıkmaz.

Jin kelehe mêr girtîye. - Kadın kaledir erkek tutsaktır.

Ji pira pir diçe ji hindika hindik. - Çoktan çok gider, azdan az.

Ji rovî fenektir tune ji eyarê wî pirtir tune. - Tilkiden kurnaz yoktur, derisinden de çok yoktur.

Ji xelkêre masîgiro ji xwere kwêsîgiro. - Elaleme balıkçı kendine kaplumbağacı.


Kanya ku tu avê jê vexwî kevra navêjyê. - Su içtiğin kaynağa taş atma.

Karê ne ji mire bayê wê di ser mire. - Benim olmayan işin yeli üzerimden geçsin.

Keçkê bêbav çîyayê bêav. - Babasız kız susuz dağ gibidir.

Keda helal dibe mû naqete, keda haram bibe werîs jî diqete. - Helal ekmek kıl olsa kopmaz, haram ekmek halat da olsa kopar.

Kes nakeve gora kesî. - Kimse kimsenin mezarına girmez.

Ku kela şorbê çû buhayê heskê pere nake. - Çorba taşarsa kepçenin değeri para etmez.

Kumê rasta tim qetyayîye. - Doğru kişinin külahı hep yırtıktır.

Kurmê şîrî heta pîrî. - Ana sütündeki kurt ölüme kadar.

Ku te girt bermede ku te berda bi dû nekeve. - Tuttunsa bırakma, bıraktınsa ardına düşme.

Kûçik ji kê bitirse bi wî alî direye. - Köpek korktuğu yana havlar.


Lê kalîyê lê korîyê; mirin çêtireji feqîrîyê. - Ah yaşlılık ah körlük; ölüm yoksulluktan iyidir.

Li bejnê nerî bi zêra kirî, laçek rakir kertkê gurî. - Boyuna posuna baktı altınla aldı, örtüsünü kaldırdı kel çıktı.

Li kerê mirî digere ku nala jêke. - Ölmüş eşek arıyor ki nalını kopara.


Mala me li çoyê meye; çoyê me li ser milê meye. - Evimiz sopamızda, sopamız omzumuzun üstündedir.

Malê axê diçe canê xulêm dêşe. - Ağanın malı gider uşağın canı yanar.

Malê çamêrkî û xesîskî wek hev dire. - Cömerdin malıyla cimrinin malı aynı oranda harcanır.

Mal li ser malê nabe. - Ev üstünde ev olmaz.

Mal mala teye lê bi alyê firaxa nere. - Ev evindir ancak mutfak tarafına gitme.

Meger li newala nebîn xeyala. - Vadilerde dolaşma, kabus görme.

Mêja Kurmanca ne îbadete, adete. - Kürt'ün namazı ibadet değil adettir.

Mêrê qels du cara şer dixwaze. - Güçsüz adam iki kez kavga ister.

Mirin mirine xirexir çiye? - Ölüm ölümdür, hırıltı nedir?

Mirîşka bigere wê lingê wê bi zelq be. - Gezen tavuğun ayağında pislik olur.

Mirov bi carkê qûnek nabe. - Bir seferle ibne olunmaz.

Mirov xwe bi destê xwe ne xurîne xura mirov naşkê. - İnsan kendini kendi eliyle kaşımazsa kaşıntısı geçmez.


Nabêjin kê kir; dibêjin kê got. - Kim yaptı demezler kim söyledi derler.

Nan û pîvaz hebe nexweşî çavreşîye. - Ekmek ve soğan olursa hastalık çekememezliktir.

Navê gur derketîye; rovî dinyaxera kir. - Kurdun adı çıkmış; tilki dünyayı yıktı.

Ne dujminê xeraba bin; dujminê xerabîyê bin. - Kötülerin düşmanı değil kötülüğün düşmanı olun.

Ne fene, ev çi dar û bene? - Tuzak değilse, bu ne değnek ve iptir?

Ne xwar ne da hevala, genî kir avêt newala. - Ne yedi ne arkadaşlara verdi, kokuttu vadilere attı.

Nivişta bê tişt, xwedyê xwe kuşt. - Ücretsiz muska sahibini öldürdü.


Pisîk ne li male mişk Evdirrehman'e. - Kedi evde olmayınca fare Abdurrahman kesilir.

Pîvaz, çi sor çi sipî. - Soğan, ha kırmızı ha beyaz.


Qantir nazê xwê şîn nayê. - Katır doğurmaz, tuz yeşermez.

Qedrê gulê çi zane; kelbeş divê kerê reş. - Gülün değerini ne bilir; devedikeni ister kara eşek.

Qûna wê q*na mirîşkêye hêkê qaza dike. – G*tü tavuk götüdür kaz yumurtası yumurtluyor.


Reng rengin, sor bi dengin. - Renk renktir, kırmızı ünlüdür.

Rûyê reş ne hewcî tenîyêye. - Kara yüze is gerekmez.


Serê du berana di beroşkêde nakela. - İki koçun başı bir tencerede kaynamaz.

Sê wêne dost hene: Nano, gano, cano. - Üç türlü dost vardır: yiyici, ırz düşmanı, candan dost.

Simbêl bi pisîka jî heye. - Bıyık kedide de vardır.

Şahdê rovî terya wîye. - Tilkinin tanığı kuyruğudur.

Şeb û şekir çûn Dîyarbekir, şekir rûnîşt deng nekir, şeb rabû pesnê xwe kir. - Şap ile şeker Diyarbakır'a gittiler, şeker sustu oturdu, şap kalktı kendini övdü.

Şerê sibehê ji xêra êvarê çêtire. - Sabahın kavgası akşamın hayrından iyidir.

Şeva reş keleha mêraye. - Kara gece yiğidin kalesidir.

Şeytên gotîye "ê li xwe bi heyire ez di wînim." - Şeytan, "Şaşırıp kalanı edeyim." demiş.

Şêr şêre; çi jîne çi mêre. - Aslan aslandır; ha dişidir ha erkek.

Şikefta sed pez heryê wê sed û yek pez jî heryê. - Yüz koyunun sığdığı yere yüzbir koyun da sığar.

Şûr kalanê xwe nabire. - Kılıç kınını kesmez.


Ta bi ta dibe rîh. - Kıl be kıl sakal olur.

Tajî bi zorê nare nêçirê. - Tazı zorla ava gitmez
.
Teyrê ku goşt dixwun nikilxwarin. - Et yiyen kartallar eğri gagalı olur.

Timayî birakuje. - Tamah kardeş öldürendir.

Tirsa gur ji baranê heba wê ji xwere kulavek çêkra. - Kurdun yağmurdan korkusu olsaydı kendine bir aba yapardı.

Tu bi hirîba tê li nav kerî ba. - Yapağılı olsaydın sürü arasında olurdun.

Tu cehnemê nebînî buhuşt bi te xweş nabe. - Cehennemi görmezsen cennet sana tatlı olmaz.

Tu çi têxî kewarê wê ew bê xwarê. - Dolaba ne koyarsan onu alırsın.


War ew ware lê bihar ne ew bihare. - Yer aynı yer ama bahar aynı bahar değil.

Wê ev hevîra hîn gelek avê hilîne. - Bu hamur daha çok su kaldırır.


Xeber çekê jinêye. - Küfür kadının silahıdır.

Xeta xwar ji gayê pîre. - Eğri çizgi yaşlı öküzdendir.

Xwedê ji yekîre xera bike diranê wî di pelûlê de dişkê. - Allah birisinin işini bozarsa dişi sütlaçta kırılır.

Xwedyê xêra dibe evdalê ber dêra. - İyilik sahibi kilisenin hizmetçisi olur.

Xwestek û kodik bi şûnde? - Dilencilik ve utangaçlık olmaz.

Xilt çiqas axê bikole bi serê xwe dadike. - Köstebek ne kadar toprağı kazarsa başına döker.


Ya nare aş ya jî dire aşvan dikuje. - Ya değirmene gitmiyor ya da gidip değirmenciyi öldürüyor.

Yarê dîya mi yek ba minê bi dendikê bihîva bi xwedî bikra. - Anamın dostu bir tane olsaydı onu bademiçiyle beslerdim.

Yek ta nabe du ta tê ranabe. - Bir iplik olmuyor, iki iplik geçmiyor.


Zikê zaroka tijeye lê zimanê wan nagere. - Çocukların karınları söz doludur ama dilleri dönmez.

Zimanê dirêj darkukê serê xwedyê xwe ye. - Uzun dil sahibinin başına ağaçkakandır.

Zor gêzerê radike. - Zor, havucu kökünden çıkarır